ผมร่วงบางและศีรษะล้าน: ผมร่วงของเราเป็นแบบไหนนะ? โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

จากตอนที่แล้ว ถ้าคุณลองนับเส้นผมแล้วพบว่าหลุดร่วงมากกว่าวันละร้อยเส้นแล้วละก้อ คุณกำลังอยู่ในกลุ่มเสี่ยงของการหลุดร่วงของเส้นผมมากกว่าปกติ หากปล่อยทิ้งไว้ ผมที่ปรกก้อจะค่อยหล่นร่วงไป แถมถ้าผมใหม่ไม่งอกมาทดแทน อีกไม่นานคุณอาจจะเหมือนดาราคนดังjohn statham ที่เราเอารูปมาแปะให้เห็นว่าจะมีอนาคตของผมร่วงเป็นอย่างไร อีกไม่นานๆ อย่างนี้ เราลองมาดูกันก่อนว่าลักษณะของผมร่วงที่คุณประสบพบอยู่ ว่าเป็นแบบไหนกันน้า??? เพื่อจะได้เข้าใจถึงต้นเหตุกันก่อน เพื่อจะได้นำไปสู่การรักษาที่ทำให้ผมกลับมาดกเงางามเหมือนเดิม รูปแบบผมร่วงของคุณเป็นแบบไหนนะ?  ครั้งนี้เรามาดูผมร่วงตามตำแหน่งก่อนดีไหมครับ เริ่มต้นด้วยอาการผมร่วงเป็นหย่อม และ ผมร่วงทั้งศีรษะ  ผมร่วงเป็นหย่อมๆ ผมร่วงเป็นหย่อมๆ รูปประกอบมาจาก http://visitdrsant.blogspot.com/2011/03/blog-post_7166.html คุณจะพบว่าผมมักจะไม่ค่อยร่วงทั้งหมดศีรษะ แต่จะร่วงเป็นหย่อมๆคล้ายกับผมแหว่ง อาจจะพบได้หย่อมหนึ่งหรือหลายหย่อมกระจายกันไป เวลาส่องด้วยกระจกแล้วคุณจะพบว่ามีช่องว่างบนหนังศีรษะ อันมีหลายแบบอันเนื่องมาจาก 1. ผมร่วงที่เกิดจากเชื้อราของหนังศีรษะ   ผมร่วงจากเชื้อรากลาก ที่เกิดขึ้นบนหนังศีรษะ รูปประกอบมาจาก http://www.siamhealth.net/public_html/Health/Photo_teaching/tinea_capitis.htm#.UcgTvaVlzy8 ผมร่วงแบบนี้เกิดจากเชื้อราไปเกาะกินบนหนังศีรษะหรือที่ภาษาบ้านๆ เรียกว่ากลากบนหนังศีรษะ หรือชันนะตุ อาการที่ตรวจพบได้คือแรกเริ่มหนังศีรษะที่มีการติดเชื้อราจะเป็นขุย ระหว่างนี้เชื้อราอาจไปแทรกในเส้นผมทำให้ผมหักหลุดร่วงได้บ้าง ถ้าเป็นมากไม่รีบรักษา เชื้อราจะลามไปทำลายผิวหนังให้เกิดการอักเสบเกิดเป็นวงใหญ่มากขึ้นๆ ระหว่างนี้คนไข้จะคันอย่างมากทำให้ต้องใช้มือเกาอย่างรุนแรงจนหนังศรีษะฉีกขาดไปก็มี หากมีการซ้ำเติมของเชื้อแบคที่เรียที่อาจติดมาจากเล็บที่เกาไปซ้ำเติมที่รอยแผลจากกการเกา ทำให้เกิดการติดเชื้ออักเสบรุนแรงกลายเป็นแผลมีหนองหรือน้ำเหลืองซึมออกมาได้ ถึงขั้นนี้แล้วโคนรากผมมันจะถูกทำลาย ผมจะหลุดร่วงจากรากผมอย่างมาก ทำให้เกิดเป็นรอยแหว่งสังเกตุได้ชัด กลุ่มหลักที่เป็นมากพบได้ในเด็ก ซึ่งอาจติดมาจากเพื่อนที่โรงเรียนหรือเด็กแถวบ้าน เกิดจากการคลุกคลีกัน หรือใช้ของใช้ร่วมกัน เช่น หวี แปรงผม ผ้าเช็ดตัว การรักษาด้วยยาฆ่าเชื้อราทั้งรูปแบบยาทา แชมพูหรือยากินอย่างต่อเนื่องเพื่อออกฤทธิ์ทำลายเชื้อราให้หมดไปก่อน หากรากผมยังไม่ถูกทำลายมากนักยังมีโอกาสที่เส้นผมใหม่จะผุดเติบโตได้ ส่วนการป้องกันเชื้อราทำได้โดยรักษาความสะอาด สระผมสม่ำเสมอ และไม่ใช้สิ่งของร่วมกัน 2. ผมร่วงลักษณะเป็นวง ALOPECIA AREATA   ผมร่วงแบบเป็นหย่อม ALOPECIA AREATA รูปประกอบมาจาก http://www.leimo.com/hair-loss-articles/the-ugly-truth-about-alopecia-areata.html คนไข้จะสังเกตพบว่าผมร่วงเป็นหย่อมขนาดประมาณเท่ากับเหรียญบาทอาจเป็นหย่อมเดียวหรือหลายหย่อม บางคนถ้าพบมากๆหลายวงถึงกับทำให้ผมบางไปทั้งศีรษะ สาเหตุของผมร่วงมักเกิดขึ้นเองโดยไม่ทราบสาเหตุชัดเจน เมื่อตรวจดูหนังศีรษะจะปกติ ไม่พบอาการอักเสบแต่อย่างใด ลักษณะที่ผมจะหลุดมาเองจากรากผม พบได้ค่อนข้างบ่อย ถ้าได้รับการรักษาที่ถูกต้องผมก็จะกลับขึ้นได้เป็นปกติ 3. ผมร่วงที่เกิดจากการถอนผม อาการที่ตรวจพบมักเกิดในเด็กที่ดึงผม หนังศีรษะมักจะนูนขึ้นมาเป็นตุ่ม ๆ คล้ายเวลามีอาการขนลุก หรือเหมือนหนังไก่ที่ถูกถอนขนออกไปแล้ว มักพบเส้นผมสั้นๆเล็กเพราะรูขุมขนยังดีอยู่ ผมร่วงแบบนี้มักเกิดขึ้นในเด็กที่ขาดความอบอุ่น และได้รับการเลี้ยงดูที่ค่อนข้างเข้มงวด การดึงผม จึงเป็นลักษณะการหาทางออก เป็นการระบายอารมณ์ของเด็กอย่างหนึ่ง เพราะเด็กเกิดความรู้สึกเก็บกด ไม่รู้จะทำอย่างไร จึงทำร้ายตัวเองด้วยการดึงผม ส่วนใหญ่มักพบในเด็กอายุประมาณ5-8 ขวบ เพราะเด็กวัยนี้ยังไม่มีทางออกอย่างอื่น ต่างกับเด็กวัยรุ่นซึ่งมีทางออกอย่างอื่น เช่น หนีออกจากบ้าน คบเพื่อน ติดยาเสพติด เป็นต้น การรักษาแพทย์มักเชิญพ่อแม่ผู้ปกครองมาพบปะ หาทางดูแลลูกรักอย่างถูกต้อง ให้ความรักความอบอุ่นกับเด็กมากขึ้น ถ้าแก้ไขพฤติกรรมได้ผมก็จะขึ้นใหม่ตามปกติ ผมร่วงทั้งศีรษะ  คนไข้กลุ่มนี้จะทราบได้ใช้หลักการนับปริมาณผมที่หล่นร่วงที่เกิดกระจายทั้งศีรษะ ถ้าร่วงเกินวันละ 100 เส้นก็ถือว่ามีอาการผมร่วง แต่ถ้าต่ำกว่า 100 เส้นจัดว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ ส่วนสาเหตุที่ทำให้ผมร่วงทั้งศีรษะ มีหลายอย่างที่จะทราบได้ต่อเมื่อคุณไปพบแพทย์ผู้ชำนาญที่จะทำการการซักประวัติ การตรวจร่างกายรวมทั้งสภาพหนังศีรษะและเส้นผมอย่างละเอียด สาเหตุสำคัญที่ทำให้ผมร่วงทั่วไปมีดังนี้ 1. ผมร่วงจากโรคซิฟิลิส   ผมร่วงจากซิฟิลิส รูปมาจาก http://anagen.ucdavis.edu/1510/case_reports/alopecia/cohen.html ผู้ที่ติดโรคนี้มาจะแสดงอาการได้หลายระยะ ระยะแรกจะเป็นแผลที่อวัยวะเพศ ระยะที่ 2 อาจจะมีลักษณะเป็นผื่นออกดอกในช่วงที่เชื้อแพร่กระจายไปทั้งตัว บางคนไม่มีผื่น แต่แสดงออกโดยการมีผมร่วงอย่างเดียว หรือบางคนอาจจะมีผมร่วงร่วมกับมีผื่นของซิฟิลิสเกิดขึ้นก็ได้ การตรวจพบสาเหตุในกลุ่มคนหนุ่มสาวที่ค่อนข้างแข็งแรงดี ถ้าหมอตรวจไม่พบอะไร แต่มีอาการผมร่วงมาก มักจะได้รับการตรวจเลือด เพื่อพิสูจน์ยันโรคซิฟิลิส โรคนี้ถ้าได้รับการรักษาที่ถูกต้องก็หายไปทำให้ผมจะงอกกลับมาสู่สภาพเดิมได้ 2. ผมร่วงเกิดจากความเครียดทางจิตใจหรือร่างกายอย่างรุนแรง ที่พบได้บ่อย ได้แก่มีไข้สูง เช่น ไทฟอยด์ มาลาเรีย ประสบอุบัติเหตุรุนแรง หรือมีการกระทบกระเทือนจิตใจและอารมณ์อย่างแรง เส้นผมที่อยู่ในระยะช่วงที่จะหลุดได้หรืออยู่ในระยะพัก (วงจรการเจริญเติบโตของเส้นผมตามไปอ่านได้จากตอนแรกครับ) และหลังจากที่เกิดเหตุการณ์จับไข้ขึ้นสูงอย่างรุนแรงดังกล่าวแล้ว ประมาณ 2-3 เดือน คนไข้จะมีผมร่วงอย่างมาก หรือที่ภาษาชาวบ้านที่เรียกว่า “จับไข้หัวโกร๋น” หลังจากผ่านเหตุการณ์อย่างนี่สักครั้งในชีวิตจนเกิดผมร่วงตามหลังมา จากนั้นรูขุมขนก็จะกลับเจริญขึ้นมาใหม่เป็นปกติ 3. ผมร่วงระยะหลังคลอด    คุณแม่ที่ตั้งครรภ์ ก้อมีโอกาสผมร่วงได้ รูปจาก http://www.medexpressrx.com/blog/causes-and-cures-of-hair-loss-during-pregnancy.aspx คุณผู้หญิงที่ตั้งครรภ์มานาน 8-9 เดือน ระหว่างช่วงที่คลอดและระยะหลังคลอดนี้ ร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลงที่ค่อนข้างจะเฉียบพลัน จะกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรากผมได้ ผลที่ตามมาหลังคลอดมักจะมีผมร่วง มักจะเป็นระยะ 2-3 เดือนหลังจากคลอด คุณแม่ที่มีผมร่วงจะแตกต่างกันไปในแต่ละคน ไม่จำเป็นต้องมาหาหมอ ผมจะค่อย ๆ กลับคืนสู่สภาพปกติได้เอง 4. ผมร่วงจากโรคทางกาย   มีหลายสาเหตุ เช่น เอสแอลอี (ลูปัส) โรคของต่อมธัยรอยด์ การกินยาบางชนิดที่ทำให้ผมร่วงเกิดจากผลข้างเคียงของยา เช่นยารักษามะเร็ง เพราะมีผลไปทำลายเซลล์และการสร้างผม คุณสามารถขอคำปรึกษาซึ่งเรื่องเหล่านี้เป็นเรื่องที่ต้องมาหาหมอโดยตรงเพื่อค้นหาสาเหตุ เพราะถ้ารู้สาเหตุก็สามารถรักษาให้หายได้สาเหตุของผมร่วงและแนวทางการรักษา ตอนต่อไป เรามาดูถึงต้นเหตุที่ทำให้ผมร่วงจริง บางจัง กันนะครับ จะได้ป้องกันผมร่วงกันต่อไป

แหล่งข้อมูล

เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล สงวนลิขสิทธิ์ 24 มิย. 2556  ,E-mail: utaisuk@gmail.com

 ห้ามนำบทความ รูปภาพและเนื้อหาอื่นๆ โดยผู้เขียนไปเผยแพร่เชิงพาณิชย์ ให้นำไปเผยแพร่เป็นวิทยาทานหรือเพื่อการศึกษาเท่านั้นผู้ประกอบการเว็บไซต์ต้องยึดหลักความเคารพและคำนึงถึงลิขสิทธิ์ในการสร้างสรรค์งานเขียนและจริยธรรมทางธุรกิจ

 การนำเอาบทความ รูปภาพและเนื้อหาอื่นๆ ซึ่งผลิตขึ้นโดยผู้เขียนไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาตและผลิตซ้ำเพื่อเผยแพร่ กรุณาอ้างอิงแหล่งที่มาและ Copy url address ไปด้วยเพื่อให้ผู้อ่านสามารถลิ้งค์กลับมาอ่านบทความจากเว็บไซต์ ของผู้เขียนได้โดยตรง

  บทความนี้เขียนขึ้นเพื่อเป็นการส่งเสริมสุขภาพ ไม่แนะนำให้คุณนำไปใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรคด้วยตนเอง ขอความกรุณารับคำปรึกษาได้โดยตรงจากเภสัชกรร้านยาใจดีที่พร้อมดูแลสุขภาพพ่อแม่พี่น้องนะครับ

ผมร่วง แล้วฉันจะหัวล้านไหม? โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2009/08/18/entry-1

ผมร่วง มีกี่แบบ? โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2009/08/19/entry-1

สาเหตุของผมร่วง โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2009/08/20/entry-1

ผมร่วง สาเหตุและวิธีสังเกตุอาการด้วยตัวคุณเอง โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2010/06/30/entry-1

 ผมร่วง รักษาอย่างไรให้เส้นผมกลับคืนมา โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2009/08/27/entry-1

ผมร่วง ดูแลสุขภาพเส้นผมอย่างไรไม่ให้ร่วงอีก โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2009/09/09/entry-1

ยารักษาผมร่วง โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2009/09/10/entry-1

ทำไมผู้ชายจึงหัวล้าน โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2010/06/10/entry-2

ฮอร์โมนเพศชายทำให้ศีรษะล้านได้อย่างไร โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2010/06/12/entry-1

Minoxidil Lotion ยาทารักษาผมร่วง โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2010/07/20/entry-1

PROPECIA และ PROSCAR ยารักษาผมร่วง ผมบาง ศรีษะล้าน โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2010/09/04/entry-1

Hair Science,

http://www.americanhairloss.org/hair_science/

Alfredo Rebora, MD

, Pathogenesis of androgenetic alopecia, Journal of the American Academy of Dermatology,Volume 50, Issue 5 , Pages 777-779, May 2004, http://www.jaad.org/article/S0190-9622(04)00006-4/abstract

Hair-raising. The latest news on male-pattern baldness.

,Proctor PH., Adv Nurse Pract. 1999 Apr;7(4):39-42, 83., http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10382384?dopt=Abstract

 Drug Induced Hair Loss, American Hair Loss Association. , http://www.americanhairloss.org/drug_induced_hair_loss/

 Androgenetic Alopecia, http://emedicine.medscape.com

British Association of Dermatologists’ guidelines for the

management of alopecia areata 2012

A.G. Messenger,  et al: http://www.bad.org.uk/Portals/_Bad/Guidelines/Clinical%20Guidelines/Alopecia%20areata%20guidelines%202012.pdf

 Androgen Therapy in Women: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline

Margaret E. Wierman, et al:, 2006 Archive |October 2006 |Wierman et al. 91 (10): 3697, http://jcem.endojournals.org/content/91/10/3697.short

Barnett S. Kramer, et al: ,Use of 5-α-Reductase Inhibitors for Prostate Cancer Chemoprevention: American Society of Clinical Oncology/American Urological Association 2008 Clinical Practice Guideline, http://jco.ascopubs.org/content/27/9/1502.long

 Olsen E, Hordinsky M., McDonald-Hull S.       et al: , Alopecia areata investigational assessment guidelines. J Am Acad Dermatol             1999; 242-6. http://www.jaad.org/article/S0190-9622(99)70195-7/abstract

 Antonella Tosti, et al:,

Alopecia areata: A long term follow-up study of 191 patients

From the Department of Dermatology, University of Bologna, Journal of the American Academy of Dermatology

Volume 55, Issue 3, September 2006, Pages 438–441,

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0190962206012886

 Shabnam Madani, Alopecia areata update ,Journal of the American Academy of Dermatology, Volume 42, Issue 4, April 2000, Pages 549–566, http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0190962200901646

 Alopecia, Thaichinda S1. Division of Dermatology, Department of Medicine, Hat Yai Hospital, Songkhla, 90110, Thailand Songkla Med J 2008;26(6):587-599S. http://thailand.digitaljournals.org/index.php/SOMJ/article/view/1136

Vera H. Price, M.D. Alastair J.J. Wood, M.D., Editor, Treatment of Hair Loss

N Engl J Med 1999; 341:964-973September 23, 1999, http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199909233411307

 John D. McConnell, et al:, The Long-Term Effect of Doxazosin, Finasteride, and Combination Therapy on the Clinical Progression of Benign Prostatic Hyperplasia, N Engl J Med 2003; 349:2387-2398December 18, 2003, http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/nejmoa030656

 A R Diani et al: , Hair growth effects of oral administration of finasteride, a steroid 5 alpha-reductase inhibitor, alone and in combination with topical minoxidil in the balding stumptail macaque., http://jcem.endojournals.org/content/74/2/345.short

James Leyden et al:, Finasteride in the treatment of men with frontal male pattern hair loss , Dermatology 19th World Congress, Australia, June 1997. Journal of the American Academy of Dermatology

Volume 40, Issue 6, June 1999, Pages 930–937, http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0190962299700812

 L Rhodes et al:,The effects of finasteride (Proscar) on hair growth, hair cycle stage, and serum testosterone and dihydrotestosterone in adult male and female stumptail macaques (Macaca arctoides)., http://jcem.endojournals.org/content/79/4/991.short

 Kid Wan Shum et al:,

Hair loss in women with hyperandrogenism: Four cases responding to finasteride

Journal of the American Academy of Dermatology

Volume 47, Issue 5, November 2002, Pages 733–739, http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S01909622020015

 Alopecia (Baldness), www.merck.com

Alopecia Areata, www.medicinenet.com

 นพ.สมยศ จารุวิจิตรรัตนา ผมร่วง หมอชาวบ้าน เล่มที่ 62 เดือน 6 ปี 1984

นพ.อภิชาติ ศิวยาธร ผมร่วง หมอชาวบ้าน เล่มที่ 112 เดือน 8 ปี 1988