ปวดหัวอย่างไรนะ ที่เรียกว่าไมเกรน? โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

แต่เดิมเรามักเรียก อาการปวดหัวข้างเดียวว่าคือปวดไมเกรน ซึ่งไม่ถูกต้องไปเสียทั้งหมด ทำให้บางครั้งเรามีอาการปวดไมเกรนจริงๆขึ้นมาแล้ว เรากลับละเลยหรือไม่ได้รับการรักษาอย่างเพียงพอต่อไป ทำให้ต้องทนปวดต่อไปอีก

มาดูว่าอาการปวดศรีษะแบบไหนนะที่เรียกว่าไมเกรน

ปวดหัวธรรมดาเป็นเรื่องธรรมชาติ

เราทุกคนมีโอกาสปวดหัวได้เสมอ อาจมีสาเหตุมาจากความเครียด มีไข้ เพียงนอนพักผ่อน ปล่อยใจให้สบายผ่อนคลาย อาการปวดก้อจะไม่รุนแรง แค่รับประทานยาแก้ปวดก็หายได้เอง ความถี่ของการเกิด ก้อนานๆ เป็นทีตามสภาวะร่างกาย

ปวดหัวธรรมดากับไมเกรน ภาพประกอบจาก http://www.healthspablog.org/general-health/how-weather-can-affect-your-migraine-headache

ปวดหัวอย่างไร ที่เรียกว่าไมเกรน?

โรคปวดศีรษะไมเกรน เป็นโรคปวดศีรษะแบบเรื้อรัง คือมีอาการปวดได้บ่อยๆเมื่อมีตัวกระตุ้น และอาการที่ระหว่างเกิดจะมีอาการปวดศีรษะแบบกำเริบเป็นพักๆ  ที่เราเรียกว่า Migraine attack  ในบางราย อาการปวดศีรษะจะอยู่ในระดับปานกลางถึงรุนแรง และมักมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น คลื่นไส้ วิงเวียน เห็นภาพพร่ามัว

อาการปวดศีรษะไมเกรนมีลักษณะเด่นก็คือ เราจะมีอาการปวดศีรษะแบบตุ้บ ๆ ตามจังหวะการเต้นของชีพจรนั่นเอง อาจจะปวดเป็นบริเวณพื้นที่เฉพาะส่วน เช่นที่ขมับข้างเดียว และตำแหน่งที่ปวดแต่ละครั้งอาจไม่แน่นอน อาจปวดซ้ำที่เดิมหรือสลับไปอีกข้างนึงก้อได้

บางครั้งอาจปวดที่ขมับพร้อมกันทั้ง 2 ข้าง ซึ่งพบได้น้อยมาก ขณะปวดหากเอามือลองไปคลำดู จะคลำพบว่าเส้นเลือดใหญ่ตรงขมับข้างที่ปวดมักจะพองตัวและเต้นตุบๆตามจังหวะชีพจรเช่นเดียวกัน

เวลาของการปวด มักจะนานเป็นชั่วโมง ๆ ถึง 1-2 วัน

บางคนก่อนปวดไมเกรน จะมีอาการนำมาก่อน ก้อมี

หรือบางทีเราเรียกว่าปวดไมเกรนแบบ ออร่า โดยก่อนปวดศีรษะจะมีอาการออร่าจะเป็นอยู่นาน 5-20 นาที (ไม่เกิน 60 นาที) แล้วจะเว้นระยะไปพักหนึ่งก่อนค่อยปวดศีรษะ

อาการออร่าที่ว่านี้ เป็นอาการทางสายตาหรือประสาทรับความรู้สึก บางรายจะมีหลายๆอาการร่วมกัน

อาการทางตา ที่พบบ่อยคือ การเห็นแสงสว่างเกิดขึ้นเป็นจุดๆ โดยมีขอบของแสงแบบซิกแซก ซึ่งจะเริ่มเกิดตรงกลางก่อนที่จะขยายใหญ่ขึ้น บางครั้งอาจเห็นภาพผิดไปจากความเป็นจริง เช่น ภาพใหญ่ขึ้นจากปกติ เล็กกว่าปกติ เห็นภาพเป็นขาว-ดำ ไม่มีสี ร่วมด้วยได้ อาการอื่นเช่น ลานสายตาผิดปกติ เห็นภาพแคบลง หรือภาพตรงกลางหายไป

อาการเกี่ยวกับประสาทรับความรู้สึก คือมีความรู้สึกผิดปกติที่ผิวหนัง เช่น รู้สึกคัน ชา ร้อนซู่ซ่า หรือแสบร้อนก้อมี

สุดท้ายอาการเกี่ยวกับประสาทสั่งการ คือ มีความรู้สึกหนักที่แขนขา เหมือนไม่มีแรงยกขึ้น

ปวดแบบออร่านี้ ก่อนจะปวดหัวมักมีอาการตาพร่าตาลายนำมาก่อนสักพักใหญ่ แล้วจะค่อย ๆ ปวดแรงขึ้น บางคนอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน เมื่ออาเจียนแล้วก็จะค่อย ๆ ทุเลาไปได้เอง หรือในคนไข้บางรายแม้จะไม่ได้กินยา ก็มักจะทุเลาไปได้เอง บางคน (เช่นตัวเภสัชกรเอง) หากได้นอนหลับสักครู่ก็อาจทุเลาดีขึ้นมาได้

ปวดไมเกรน เกิดได้บ่อย แค่ไหน?

ความถี่ในการปวด มักมีอาการกำเริบเป็นครั้งคราวแล้วแต่บุคคล บางคนอาจปวดถี่ เดือนละ 1-2 ครั้ง หรือนานจะเป็นเมื่อมีปัจจัยกระตุ้นให้อาการกำเริบขึ้นมา ขึ้นอยู่กับว่าคนไข้จะโชคดีไปค้นพบหาสิ่งกระตุ้นหรือไม่ เพราะถ้าหาได้ ก้อจะลดความเสี่ยงที่จะเกิดและลกความถี่ในการเกิดไปได้เอง ดังนั้น ถ้าเลี่ยงสาเหตุกระตุ้นได้ ก็จะทำให้ปวดห่างหายไปได้น้อยลงไปเอง

ตอนหน้าเรามาดูว่า ปวดไมเกรนรักษาอย่างไร ใช้ยาตัวไหนดีนะ?

แหล่งข้อมูล

•เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล สงวนลิขสิทธิ์ 10 มีค. 2556

ห้ามนำบทความ รูปภาพและเนื้อหาอื่นๆ โดยผู้เขียนไปเผยแพร่เชิงพาณิชย์ ให้นำไปเผยแพร่เป็นวิทยาทานหรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น ผู้ประกอบการเว็บไซต์ต้องยึดหลักความเคารพและคำนึงถึงลิขสิทธิ์ในการสร้างสรรค์งานเขียนและจริยธรรมทางธุรกิจ

การนำเอาบทความ รูปภาพและเนื้อหาอื่นๆ ซึ่งผลิตขึ้นโดยผู้เขียนไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาตและผลิตซ้ำเพื่อเผยแพร่ กรุณาอ้างอิงแหล่งที่มาและ Copy url address ไปด้วยเพื่อให้ผู้อ่านสามารถลิ้งค์กลับมาอ่านบทความจากเว็บไซต์ของผู้เขียนได้โดยตรง

บทความนี้เขียนขึ้นเพื่อเป็นการส่งเสริมสุขภาพ ไม่แนะนำให้คุณนำไปใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรคด้วยตนเอง ขอความกรุณารับคำปรึกษาได้โดยตรงจากบุคลากรสหวิชาชีพทางสาธารณสุข รวมทั้งเภสัชกรใจดี ที่พร้อมดูแลสุขภาพพ่อแม่พี่น้องนะครับ

·         รูปประกอบจากอินเตอร์เนท

ไมเกรน: สาเหตุของปวดศีรษะไมเกรน?โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล,

http://utaisuk.blogspot.com/2012/05/blog-post.html

ไมเกรน: โรคปวดศีรษะไมเกรนคืออะไร โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล,

http://utaisuk.blogspot.com/2012/04/blog-post_29.html

ช่วยด้วย ปวดหัวไมเกรน ตามมารับประทาน โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

, http://www.oknation.net/blog/DIVING/2008/09/11/entry-3

ปัจจัยกระตุ้นให้เกิดไมเกรน เรียนรู้เพื่อหลีกเลี่ยง โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

http://www.oknation.net/blog/DIVING/2008/09/12/entry-1

ยาแก้ปวดศีรษะไมเกรน Ergotamine หรือ Cafergot ใช้อย่างไรจึงจะปลอดภัย

, http://www.oknation.net/blog/DIVING/2012/07/03/entry-1

, http://utaisuk.blogspot.com/2012/07/ergotamine-cafergot.html

ฟลูนาริซีน Flunarizine สำหรับป้องกันการเกิดไมเกรนและวิงเวียน โดย เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

, http://www.oknation.net/blog/DIVING/2011/01/14/entry-1

Practice parameter: Evidence-based guidelines for migraine headache (an evidence-based review) Report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology

Stephen D. Silberstein, MD, FACP and for the US Headache Consortium, http://www.neurology.org/content/55/6/754.long

The 2012 AHS/AAN Guidelines for Prevention of Episodic Migraine: A Summary and Comparison With Other Recent Clinical Practice Guidelineshead_2185 930..945 Elizabeth Loder, MD, MPH; Rebecca Burch, MD; Paul Rizzoli, MD,

http://www.headachejournal.org/SpringboardWebApp/userfiles/headache/file/AHS-AAN%20Guidelines.pdf

Guidelines for the diagnosis and management of migraine in clinical practice

William E.M. Pryse-Phillips, MD; David W. Dodick, MD;

John G. Edmeads, MD; Marek J. Gawel, MD; Robert F. Nelson, MD; R. Allan Purdy, MD; Gordon Robinson, MD; Denise Stirling, MD; Irene Worthington, BScPhm, http://www.cmaj.ca/content/156/9/1273.full.pdf

Migraine headache in adults, http://bestpractice.bmj.com/best-practice/monograph/10/treatment/step-by-step.html

ผศ.นพ.รังสรรค์  เสวิกุล, โรคไมเกรน,

ภาควิชาอายุรศาสตร์ Faculty of Medicine Siriraj Hospital

คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล,

http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=105

ผศ.นพ.รังสรรค์  เสวิกุล, โอ๊ย! ไมเกรน

,ภาควิชาอายุรศาสตร์ Faculty of Medicine Siriraj Hospital

คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล, http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=499

ไมเกรน,  http://haamor.com/th/ไมเกรน/

นิสิตเภสัชศาสตร์ นันท์ปกรณ์ ดีประดิษฐ์,  ไมเกรน, http://sirinpharmacy.wordpress.com/2011/05/16/ไมเกรน-migraine/