ปวดหลัง กินยาอะไรดี โดยเภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล

มีซองคำถามมา จากคุณแจน คุณแม่ลูกสามว่า ดิฉันมีอาการปวดหลังอย่างมาก โดยเฉพาะแผ่นหลังร้าวจนไปถึงก้นกบ จากการไปยกกระถางต้นไม้มาค่ะ ตอนเช้าๆลุกจากเตียง ต้องค่อยขยับ จึงค่อยๆดีขึ้น ตอนแรกๆที่คนสนิทที่บ้านบอกว่าไม่ต้องไปหาหมอหรอก แค่ไปนวดแผนโบราณก้อหายแล้ว แต่กลับแย่ลงไปใหญ่ ตอนนี้เวลาเดินต้องค่อยๆย่องเหมือนแมวเดิน

"ดิฉันกังวลว่าจะมีปัญหาเกี่ยวกับกระดูก จึงไปหาหมอ และได้รับยา Arcoxia และ Norgesic มา จึงมาถามว่ายาทั้งคู่โอไหม ตัวแรกจะมีปัญหาเกี่ยวกับตับหรือไม่ถ้ากินไปนานๆ พี่สาวเขาก้อเป็นโรคนี้เหมือนกัน เขาได้ให้ยา Voltaren และ Norgesic มาอีก บอกว่าได้ผลดีกินประจำ เลยฝากถามเพิ่มว่ายา Voltaren และ Arcoxia นี้ทานร่วมกันได้ไหม?"  

ต้นเหตุอาการปวดหลัง

ก่อนตอบเรื่องยา ต้องมาทำความเข้าใจเรื่องอาการปวดหลังกันก่อน ถ้ามีอาการตั้งแต่ระดับคอลงไปถึงก้นกบ มีต้นเหตุที่พบได้คือ

·         ปวดกล้ามเนื้อและเอ็น (fibromuscular) คนไข้มักมีอาการปวด เมื่อย เคล็ด ขัด ยอก

·         อาการปวดโคนเส้นประสาทโดนกด (radiculopathy) มีอาการปวดร้าว แปล๊บๆ หรือชา หรือปลายมือเท้าอ่อนแรงร่วมดัวย

·         อาการปวดที่แกนประสาทสันหลังโดนกด (myelopathy) มีอาการกลั้นปัสสาวะอุจจาระไม่อยู่ และหลายเหตุอื่นๆ ซึ่งเป็นที่อื่นไม่เกี่ยวกับระบบกระดูกสันหลัง เช่นมะเร็งแพร่กระจายมา เป็นฝีวัณโรคแถวกระดูกหลัง อักเสบติดเชื้อ เป็นต้น

ต่อไป ยาทั้งหมดที่ได้รับมาทั้งหมด เป็นกลุ่มยาที่ใช้เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวด บวมจากภาวะอักเสบของข้อ เช่น ไขข้อกระดูกอักเสบ (osteoarthritis) ไขข้ออักเสบรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis) และ โรคเกาต์ และเพื่อบรรเทาอาการปวดจากสาเหตุอื่นๆ 

Arcoxia® เป็นยาอะไร

Arcoxia ที่คุณแม่ได้รับมามีตัวยาสามัญชื่อ etoricoxib ซึ่งเป็นยาในกลุ่ม non-steroidal anti-inflammatory drug (NSAID) ซึ่งเป็นยาต้านการอักเสบไปหยุดการทำงานของเอนไซม์ cyclo-oxygenase ในร่างกายเรา  เอนไซม์นี้มีหน้าที่ผลิต Prostaglandins ที่สร้างขึ้น เมื่อมีการบาดเจ็บ หรือโรคบางอย่าง Prostaglandins จะเกิดในร่างกายเราทำให้รู้สึก ปวด (pain) บวม (swelling)และ อาการอักเสบ (inflammation) Arcoxia จึงให้ผลในการระงับอาการปวด และอักเสบในที่สุด เราจึงนำมาใช้ในการรักษาอาการปวดจากโรคข้อเสื่อม โรคข้อกระดูกอักเสบ (osteoarthritis) Acute เกาต์ และโรคข้ออักเสบรูมาตอยส์

วิธีใช้เพื่อรักษาอาการปวดและอักเสบแบบเฉียบพลัน แนะนำให้เริ่มใช้ที่ขนาดต่ำก่อนคือ 60 mg. ต่อวัน. หากอาการไม่ดีขึ้น ในวันต่อไปอาจเพิ่มขนาดเป็น 90 และ 120 mg. ตามลำดับ ควรกินยาพร้อมอาหาร หรือไม่แนะนำให้กินตอนท้องว่าง เดี๋ยวจะอธิบายต่อไปครับ

ข้อดีของมันก้อคือออกฤทธิ์ใน 24 นาที และระงับอาการปวดและอักเสบได้นานกว่า 24 ชม.อย่างไรก็ตามไม่แนะนำให้กิน Arcoxia ในขนาดสูง เช่น 3 เม็ดใน 1 วัน ถือว่า เกินขนาด และเสี่ยงต่ออาการข้างเคียง เช่น ด้านหัวใจและหลอดเลือด ความดันโลหิตเพิ่มสูงขึ้น และต่อไตที่ต้องเหนื่อยต่อการขับยาส่วนเกินออกจากร่างกาย

ผลข้างเคียงต่อตับของยา Arcoxia

ความจริงแล้ว ผลข้างเคียงที่มีรายงานจากผู้ป่วยมากที่สุดของยากลุ่ม NSAIDs ทุกชนิดคือระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร ยากลุ่มนี้ยังทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางไต และอาจทำให้ตับอักเสบ ทำให้หน้าที่ของเกล็ดเลือดผิดปกติไป อาการแพ้ ผื่นคัน รวมทั้งอาการทางระบบประสาทส่วนกลาง คือ ง่วงนอน มึน เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ ซึมเศร้า สับสน และได้ยินเสียงแว่วในหู

การใช้ยาแต่ละชนิดมักขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์และเภสัชกร ประวัติของการใช้ยานั้นๆ ราคาหรือความชอบของผู้ป่วย ผลข้างเคียง และความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยเอง ดังนั้นไม่ว่าจะใช้ NSAIDs หรือ Arcoxia หากคุณมีปัญหาเรื่องตับมาก่อน อย่างไรก็ต้องระวังครับ

ถามว่าถ้าเอายา Voltaren ของพี่สาวมากินร่วมกับ Arcoxia ได้ไหม

มันเป็นยาพวกเดียวกันออกฤทธิ์ต้านการอักเสบเหมือนกัน เราจึงไม่จำเป็นต้องกินร่วมกัน แต่อย่างใดแค่ตัวใดตัวหนึ่งก้อให้ผลการรักษาดีอยุ่แล้ว

ทั้งคู่เป็นยาแก้อักเสบในกลุ่ม NSAID กลไกการออกฤทธิ์ของ แต่ Arcoxia เป็นยาใหม่กว่าที่มีความเจาะจงต่อเอ็นไซม์ที่ลดการอักเสบ (COX-2) มากกว่า และไม่ไปกระตุ้นเอ็นไซม์ที่ทำให้เลือดออกในกระเพาะง่ายและระบบความดันโลหิต (COX-1) จึงทำให้มีโอกาสเลือดออกในกระเพาะน้อยกว่า รวมไปทั้งลดความเสี่ยงในเรื่องการบวมน้ำและความดันได้ดีกว่า เราจึงเลือกใช้ในผู้ป่วยมีปัญหาโรคกระเพาะ หรือที่ต้องกินยานานๆ รวมไปทังคนไข้ที่มีความเสี่ยงระบบหลอดเลือดหัวใจและความดัน แต่ไม่ได้หมายความว่าจะปลอดภัย 100% เรายังแนะนำให้กินยานี้หลังอาหารอยู่เสมอ และหมั่นตรวจอาการของหัวใจและความดัน รวมไปถึงระบบไตที่อาจเกิดขึ้นได้ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงและสูงอายุ

Norgesic ใช้เพื่อคลายปวดจากกล้ามเนื้อเท่านั้น

Norgesic มีส่วนประกอบของ Paracetamol 450 mg และ Orphenadrine 35 mg เป็นยาเม็ดผสมระหว่างยาคลายกล้ามเนื้อ (orphenadrine) กับยาแก้ปวดพาราเซ็ตตามอลที่คุณรุ้จักกันดีในการนำมาใช้บรรเทาอาการปวดเท่านั้น ทำไมจึงต้องใช้ ก้อเพื่อใช้คลายกล้ามเนื้อในการบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อบริเวณแผ่นหลังนั้น สามารถให้ร่วมกับ Arcoxia ได้ร่วมกัน พออาการกล้ามเนื้อคลายก้อสามารถหยุดให้ได้ เนื่องจากมีส่วนประกอบของ Paracetamol ใช้ยา Norgesic ติดต่อกันนานจะทำอันตรายต่อตับมาก จึงไม่ควรใช้ยาตัวนี้ติดต่อกันนานๆ ข้อควรระวังในการใช้ระยะเวลาสั้นๆ คือคนไข้บางคนอาจจะง่วงบ้าง

ข้อแนะนำในการใช้ยาNSAIDs

ขอแถมหลักการเลือกใช้ยาในกลุ่มนี้อย่างปลอดภัย ดังนี้ครับ

·         ไม่แนะนำให้ใช้ยาร่วมกันมากกว่า 1 ตัวเพราะ ไม่เพิ่มประสิทธิภาพในการรักษาให้ดีขึ้นแต่อย่างใด แต่กลับไปทำให้ผลข้างเคียงเพิ่มมากขึ้นได้อีก

·         ให้เลือกใช้ตัวใดตัวหนึ่ง และในขนาดต่ำที่สุด ที่ได้ผลควบคุมอาการได้ เพื่อที่จะได้ช่วยลดผลข้างเคียงที่อาจจะเกิดขึ้น

·         ในผู้ป่วยที่เป็นข้ออักเสบเรื้อรัง ควรให้ยาติดต่อกันอย่างน้อย 2-3 สัปดาห์ขึ้นไป อย่าเปลี่ยนยาเร็วเกินไป

·         หลีกเลี่ยงการใช้ยาติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน เช่น เป็นเดือนๆ หรือเป็นปี

·         ควรหลีกเลี่ยง ในผู้ป่วยที่มีโรคบางอย่าง เช่น มี แผลในกระเพาะอาหาร หอบหืด ภาวะเลือดออกง่ายหรือผู้สูงอายุ แต่ถ้าจำเป็น ควรเลือกใช้ยาที่มีผลข้างเคียงน้อย หรือยาที่มีระยะเวลาออกฤทธิ์สั้นๆ สอบถามจากเภสัชกรได้เลยครับ

·         ยาใหม่ทุกตัว เนื่องจากยังไม่มีการยืนยันความปลอดภัย ในหญิงตั้งครรภ์ ถ้าไม่จำเป็นจริง ๆ ก็ไม่ควรใช้ โดยเฉพาะ ในระยะไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์ ( ช่วงอายุครรภ์ ๖ – ๙ เดือน )

·         ยาบางตัวจะถูกขับออกมาในน้ำนมได้ มีผลทำให้เกิดผลข้างเคียงในเด็กได้เช่นเดียวกับในผู้ใหญ่

แหล่งข้อมูล

·         เภสัชกร อุทัย สุขวิวัฒน์ศิริกุล สงวนลิขสิทธิ์ 30 กย. 2554

ห้ามนำบทความ รูปภาพและเนื้อหาอื่นๆ โดยผู้เขียนไปเผยแพร่เชิงพาณิชย์ ให้นำไปเผยแพร่เป็นวิทยาทานหรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น ผู้ประกอบการเว็บไซต์ต้องยึดหลักความเคารพและคำนึงถึงลิขสิทธิ์ในการสร้างสรรค์งานเขียนและจริยธรรมทางธุรกิจ

การนำเอาบทความ รูปภาพและเนื้อหาอื่นๆ ซึ่งผลิตขึ้นโดยผู้เขียนไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาตและผลิตซ้ำเพื่อเผยแพร่ กรุณาอ้างอิงแหล่งที่มาและ Copy url address ไปด้วยเพื่อให้ผู้อ่านสามารถลิ้งค์กลับมาอ่านบทความจากเว็บไซต์ของผู้เขียนได้โดยตรง

บทความนี้เขียนขึ้นเพื่อเป็นการส่งเสริมสุขภาพ ไม่แนะนำให้คุณนำไปใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรคด้วยตนเอง ขอความกรุณารับคำปรึกษาได้โดยตรงจากบุคลากรสหวิชาชีพทางสาธารณสุข รวมทั้งเภสัชกรใจดี ที่พร้อมดูแลสุขภาพพ่อแม่พี่น้องนะครับ 

·         Arcoxia, Merck Sharp & Dohme Corp., http://www.arcoxia.ae/secure/pharmaco/pharma_mechanism_of_action.html

·         Arcoxia & Etoricoxib , Healthkplus , http://sites.google.com/site/healthkplus/Home/arcoxia-etoricoxib

·         Bingham CO, Debba AI, Rubin BR, Ruoff GE, Kremer J, Bird S et al.Efficacy and safety of etoricoxib 30 mg and celecoxib 200 mg in the treatment of osteoarthritis in two identically designed, in the treatment of osteoarthritis in two identically designed, randomized, placebo-controlled, non-inferiority studies.Rheumatology: 2006:496-527

·         Arcoxia, http://www.yaandyou.net/search2_web.php?nsetid=6780&tradename=Arcoxia%20(120%20mg)&dosageform=0&gen_name=g

·         นพ. พนมกร ดิษฐสุวรรณ์ , ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ ( เอนเสด )
NONSTEROIDAL ANTI-INFLAMMATORY DRUGS [ NSAIDs ], http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=cmu2807&date=08-08-2008&group=4&gblog=54

·         ธานี เมฆะสุวรรณดิษฐ์.ตำราเภสัชบำบัด textbook of pharmacotherapy.  โฮลิสติก พับลิชชิ่ง จำกัด;กรุงเทพมหานคร : 2550

·         ภาพประกอบจาก http://www.kalyanamitra.org/board/uploads/monthly_08_2007/post-280-1187071866.jpg และ http://www.mims.com/resources/drugs/Thailand/packshot/Norgesic%20PPS_mpg11_TH.jpg