โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่พบบ่อยชนิดหนึ่งมีชื่อภาษาอังกฤษว่า
“Psoriasis”
โรคนี้พบความผิดปกติ
ได้ทั้งผิวหนัง เล็บ และข้อ ไม่ใช่โรคติดเชื้อ ไม่ใช่มะเร็ง และไม่ติดต่อ โรคสะเก็ดเงินเป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่พบบ่อยชนิดหนึ่งมีชื่อภาษาอังกฤษว่า
“Psoriasis” โรคนี้เกิดจากเหตุปัจจัยหลายปัจจัยประกอบกัน ไม่ได้เกิดจากสาเหตุใดสาเหตุหนึ่งเพียงสาเหตุเดียว
ไม่ได้เกิดจากเชื้อโรค สารเคมีหรือสภาวะทางฟิสิกส์ที่เป็นพิษต่อผิวหนังโดยตรงแต่เพียงอย่างเดียว แต่เป็นผลจากพันธุกรรมหรือยีนที่ผิดปกติหลายชนิดร่วมกับปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกร่างกายที่ไม่เหมาะสมมากระตุ้นให้โรคปรากฏขึ้น
อาการผื่นผิวหนังเป็นได้หลายรูปแบบ ที่พบบ่อย คือ ผิวหนังอักเสบเป็นปื้นแดง
(Erythematous plaque) ลอกเป็นขุย เป็นๆ หายๆ ผู้ป่วยบางรายเป็นเฉียบพลันแล้วผื่นก็หายไป
บางรายเป็นผื่นผิวหนังอักเสบเรื้อรัง ความผิดปกติอื่นๆที่อาจพบได้ คือ ความผิดปกติที่เล็บ
ข้ออักเสบ เป็นต้น ผู้ป่วยอาจมีอาการผิดปกติของเล็บหรือปวดข้อนำมาก่อน หรือเกิดขึ้นพร้อมๆกับอาการผื่นผิวหนังอักเสบ
สาเหตุ
ยังไม่ทราบแน่ชัด
แต่มีพื้นฐานจากพันธุกรรม ร่วมกับสิ่งกระตุ้นจากภายนอก ทำให้เซลล์ผิวหนังบริเวณรอยโรคแบ่งตัวหนาและหลุดลอกเร็วกว่าปกติ
จากประมาณ 28 วันเหลือเพียง 4 วัน
อาการแสดง
อาการผื่นผิวหนังเป็นได้หลายรูปแบบ
ที่พบบ่อย คือ ผิวหนังอักเสบเป็นผื่นแดงหนา (Erythematous plaque) ขอบชัด มีสะเก็ดสีเงินติดแน่น
พบได้ทุกส่วนของร่างกาย แต่มักพบบ่อยบริเวณข้อศอก หัวเข่า หน้าแข้ง บางรายพบความผิดปกติที่เล็บ
เป็นหลุมเล็กๆบริเวณผิวเล็บ มีจุดสีน้ำตาลใต้เล็บ
หรือเล็บหนาขึ้น บางรายอาจมีอาการปวดข้อ ข้อบวมร่วมด้วย มักพบในรายที่เป็นโรคสะเก็ดเงินเรื้อรัง
เป็นได้ทั้งข้อใหญ่และข้อเล็ก และถ้าเรื้อรังอาจมีข้อพิการได้
ปัจจัยกระตุ้น
1 .การติดเชื้อเช่นโรคไข้หวัด
หรือคออักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย สเตร็พโตคอคคัส (Streptococcus species), โรคติดเชื้อ
HIV สามารถทำให้โรคสะเก็ดเงินกำเริบได้
2. บาดเจ็บของผิวหนัง
การแกะเกา ขูด กด เสียดสี ทำให้ผื่นของโรคสะเก็ดเงินกำเริบ และลุกลามออกไปได้
3.การระคายเคืองต่อผิวหนัง
เช่นการแพ้ยาทาต่างๆ สบู่ ผงซักฟอก จะทำให้ผื่นเป็นมากขึ้น
4. การดื่มเหล้า
การสูบบุหรี่ การเล่นกีฬาหักโหม
5. การเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล ผู้ป่วยจะมีอาการดีขึ้นในช่วงฤดูร้อนเพราะได้รับรังสีอัลตราไวโอเลตและอาการจะกำเริบในช่วงฤดูหนาวซึ่งอากาศแห้ง
6. ยารักษาโรคจิตประสาทกลุ่ม
Lithium ยารักษาโรคมาเลเรีย ยารักษาโรคหัวใจ-ความดันกลุ่ม Beta- blocking agent ยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สตีรอยด์
เช่น Indomethacin, ยาสตีรอยด์ชนิดรับประทานและฉีด ดังนั้นผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงการซื้อยามารับประทานเอง
เพราะยาหม้อ ยาจีน ยาไทย บางชนิดผสมสตีรอยด์เข้าไปในส่วนผสมของยา
7. สภาพจิตใจ ความเครียดเป็นสาเหตุที่ทำให้โรคกำเริบได้
การรักษา
สะเก็ดเงินเป็นโรคเรื้อรัง มักเป็นๆหายๆปัจจุบันยังไม่มียาที่ทำให้โรคหายขาด
แต่สามารถทำให้โรคสงบและแสดงอาการน้อยที่สุดได้ การรักษาแบ่งเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ
1. รักษาด้วยยาทา เช่น กลุ่มสตีรอยด์, ยาทาน้ำมันดิน,
ยาทาวิตามินดี เป็นต้น ส่วนผู้ที่มีผิวแห้งควรใช้โลชั่นเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวหนังร่วมด้วย
และถ้าขุยหนามากควรใช้ยาละลายขุย
2. รักษาด้วยฉายแสงอัลตราไวโอเลต : ใช้กรณีไม่ตอบสนองต่อยาทา
หรือกรณีโรคมีความรุนแรง
3. รักษาด้วยยารับประทาน : พิจารณาในรายที่มีอาการรุนแรง
หรือ ไม่ตอบสนองต่อการรักษาขั้นต้น เช่น ยาอนุพันธ์ของวิตามินเอ, ยาเมโทรเทรกเซท, ยาไซโคลสปอริน
เป็นต้น
Ø บางรายรักษาโดยอาจใช้หลายวิธี
หรือใช้ยาหลายตัวร่วมกันจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ และลดผลข้างเคียงของยาได้
Ø ที่สำคัญ : ควรหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น ดำเนินชิวิตอย่างมีความสุข
ออกกำลังกาย ควบคุมน้ำหนัก พักผ่อนให้เพียงพอ และทานอาหารให้ครบ5หมู่
Ø อย่าลืม! รักษาและติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง
แหล่งข้อมูล
ผศ.พญ.ชนิษฎา
วงษ์ประภารัตน์,โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis),
ภาควิชาตจวิทยา
, Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล,
http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=967
สะเก็ดเงิน
(Psoriasis), หน่วยโรคผิวหนัง, ภาควิชาอายุรศาสตร์
, คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล, http://www.ra.mahidol.ac.th/dpt/MD/know12-skin-06
พญ.ดร.จงกลนี
วงศ์ปิยะบวร
,สะเก็ดเงิน
(Psoriasis), ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,
และ
นายแพทย์
นพดล นพคุณ และคณะ,
แนวทางการดูแลผูปวยโรคสะเก็ดเงิน
(psoriasis), Clinical Practice Guideline for Psoriasis,
รูปประกอบจาก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น